7 Tips voor ouders met hooggevoelige kinderen en waar je zelf ook baat bij hebt
De decembermaand is er een vol met (leuke) activiteiten zoals sinterklaas en kerst. Een periode met veel feestdagen die vooral ook in de aanloop ernaartoe spanningen en angst bij kinderen oplevert. Verassingseffecten zijn groot en er gebeurt veel wat zorgt voor onduidelijkheid. Niet elk kind houdt daarvan. Zeker kinderen die hooggevoelig zijn niet.
Lees voor meer informatie over HSP in mijn andere BLOG; Hoogsensitiviteit bij kinderen; hoe begrijp ik mijn kind beter.
Dat een kind in alle hectiek niet meer kan bijhouden wanneer ze wat moet doen, snappen we als ouders maar al te goed. Je bent zelf vast ook weleens de draad kwijt, moet op het laatste moment nog een bestekje en plastic beker voorzien van naam uit de kast toveren en in de schooltas proppen. Of je in bochten wringen op je werk om bij de schoolintocht, klasversiering of het kerstdiner te zijn. Oef december vraagt een hoop flexibiliteit, mentale veerkracht, aanpassingsvermogen en geduld van iedereen. Het leidt tot de gevoelsterm decembertress.
Waarom voelt het meer als decemberstress dan gezellig met elkaar feestvieren?
Het is vooral een combinatie van factoren en geen heldere keuzes maken wat de decembermaand onoverzichtelijk maakt. Geen overzicht hebben zorgt voor onrust en dus stress. We voelen de sociale druk om overal bij te willen zijn, je kind vindt het bereleuk als jij ook in de klas komt. Daarnaast moeten we alle ballen in de lucht kunnen houden en leven we onze kinderen voor dat ‘nee zeggen’ of iets minder doen dan de rest eigenlijk geen optie is.
Een van de kenmerken van HSP is dat filteren nou juist zo moeilijk is. Alles komt even hard op je af en je hebt meer hersteltijd en verwerkingstijd van alle opgedane prikkels nodig dan een ander die de prikkels beter kan reguleren. Daarnaast beleven hooggevoelige kinderen dingen intenser en komen tv beelden van een sinterklaas journaal dus harder binnen. Ook de geziene emoties raken je kind dieper.
7 tips voor ouders met hooggevoelige kinderen
- ZORG VOOR VOORBEREIDING EN OVERZICHT. Een van de belangrijkste dingen is dat je kind meegenomen wordt en overzicht houdt in alles wat er op de planning staat. Betrek je zoon of dochter hierbij en geef duidelijkheid in wanneer er wat gebeurt (maak het zo concreet mogelijk!) en wat de verwachting is. Wanneer komt de Sint aan? Op welke dag mag je kind zijn schoen zetten? Wanneer is het kerstdiner op school? Wat zijn de kerstvakantie plannen en bij wie is de kerstviering? Dit zorgt bij je HSP kind voor een gevoel van rust en controle ondanks de spanning en angst voor het onbekende.
- Tip: Laat het kind zelf een december aftelkalender maken op een manier die bij het kind past, zodat je kind al bezig is met overzicht creëren. Dit kan met symbolen, woorden, kleuren, geplakte plaatjes,..
- Ook is het fijn om een weekplanner met hetzelfde doel te hangen op een plek waar je kind het regelmatig kan zien. Goede voorbereiding scheelt enorm veel strijd en boosheid in het gezin.
- Zo heb ik zelf een krijtbord gemaakt op de wc deur. Daar komen onze kinderen vaak, en als er iets verandert kan ik het wegvegen en blijft het overzichtelijk. Zelf vullen ze deze planner aan en maken nog een aparte afstreepkalender voor op hun kamer. Dit werkt overigens ook perfect voor aankomende verjaardagen, waarvoor de spanning ook al veel eerder begint dan je denkt.
Inspiratie voor creatieve aftel kalenders vind je de blog van mama liefde
2. GEEF JE KIND EEN KEUZE, STEL GRENZEN en RESPECTEER GRENZEN. Beperk het aantal activiteiten waaraan je mee gaat doen om te zorgen dat je energie overhoudt. Zorg in de maand december voor zo min mogelijk extra activiteiten als dat niet noodzakelijk is. December is van zichzelf al druk genoeg en het is fijn als jullie er nog samen van kunnen genieten in plaats van blij zijn dat het zo snel mogelijk achter de rug is. Grenzen en kaders stellen zorgen voor een gevoel van veiligheid. Zo heeft je kind ook genoeg oplaadmomenten tussendoor. Net als dat je die zelf nodig hebt.
Tip:Laat je kind hierin meebeslissen voor een gevoel van controle en eigen inbreng in wat ze belangrijk vinden. Wil je kind iets niet, respecteer dat dan ook.
- Wil je naar de intocht in het stad? Of zullen we er iets gezelligs van maken voor de tv
- Je mag 2x per week je schoen zetten; wil je dat op woensdag en zaterdag of donderdag en zondag?
- Wil je na school een boekje lezen of liever buiten even uitrazen?
3. ZORG VOOR VOLDOENDE SLAAP
Zeker in een drukke maand als december is het nog belangrijker voor hoogsensitieve kinderen en ouders om voldoende te slapen en uitgerust te zijn om alle hoeveelheid prikkels aan te kunnen en te verwerken. Juist door de spanning, angsten en een vol hoofd slapen HSP kinderen slechter in. Ze staan daardoor vermoeider op en het lijf en hoofd zijn in de basis al meer overbelast dan anders. Hun systeem kan dan minder prikkels aan en de dag moet nog beginnen. Ook verwerk je de dag in je slaap. Als je meer prikkels hebt opgedaan, tijdens de dag en niet genoeg rustmomenten hebt gehad dan heb je meer verwerk tijd nodig gedurende de nacht.
- Tip: Laat je zoon of dochter voor het slapen gaan douchen of in bad gaan. Het warme water zorgt voor diepere ontspanning en de prikkels worden ‘afgespoeld’. Je kind schakelt af en maakt zo rustiger de overgang naar het bedritueel, zoals een boekje lezen, een yogaoefening of ademoefening doen, rugkriebelen of iets anders wat goed bij jullie past. Heeft je kind last van fel licht? Dim dan alvast het licht in de slaapkamer en badkamer en douche of badder in de schemering.
4. MAAK JE HOOFD LEEG MET CREATIVITEIT
Met een vol hoofd is het lastig om een gesprek te voeren en om van spanning naar ontspanning te komen. Het hoofd moet namelijk alert blijven op wat je zegt en je kind moet moeite doen om de juiste woorden te vinden. Dat gaat niet als je systeem overprikkeld is en je moe bent. HSP kinderen zijn over het algemeen heel creatief en krijgen daar echt energie van. Bepraat dus niet alles met je kind, maar reik ze tekenspullen, klei of knutselspullen aan om zich creatief te kunnen ontladen. Na school, op school of voor het naar bed gaan. Met de handen bezig zijn zorgt ervoor dat het hoofd even rust heeft en piekerende gedachten kunnen zakken. Uit het gemaakte werk kun je vaak ook afleiden wat het kind bezighoudt. Als je vragen stelt, doe dat dan in open vorm, zodat je kind zelf kan vertellen wat het wil vertellen. Zoals; ‘goh vertel eens, wat zie ik?’
- Tip: Een fijne teken oefening is om het hele papier lekker vol te krassen in alle gewenste kleuren en het papier daarna doormidden te scheuren. Ha dat voelt lekker!
- Laat je kind tekenen wat ze willen en bemoei je er als ouder niet mee of de kleuren kloppen bij het getekende of dat het buiten de lijntjes gaat. Laat ze lekker zelf bepalen.
5. BEPERK OMGEVINGSPRIKKELS EN KERSTVERSIERING
Bij de maand december horen veel extra versieringen in de klas, winkelcentrum en thuis. Denk aan slingers, lampjes al dan niet knipperend, raamstickers, kerstboom, kransjes, glinsteringen & glitters etc. Dat zijn meer omgevingsprikkels dan normaal en dus moet er meer verwerkt worden.
Tip: Probeer het thuis wat rustiger te houden, de kleuren van de versiering op elkaar af te stemmen of niet het hele huis te voorzien, zodat het een minder schreeuwerig geheel wordt. Je kan je kind erbij betrekken in welke kleuren wel en welke niet.
6. GA NAAR BUITEN
Kom weer op adem van alle hectiek in de buitenlucht. De natuur en de kleur groen brengen ons sneller in balans en frisse buitenlucht doet je goed. In een wintermaand zitten we meer binnen, hangen op de bank en kinderen zitten vaker voor de tv dan in de zomer. Kom in beweging, ren, speel en haal samen een frisse neus. In het bos of op het strand zijn veel minder prikkels. Tijdens het lopen of spelen kom je meer in contact met je lijf en kan je beter voelen wat je nodig hebt.
Tip: vraag jezelf af wat voor jullie en jullie kind goed voelt. Wil je wel naar het kerstdiner met de hele vriendenclub of toch liever met een kleiner clubje of naar familie?
7. ZORG VOOR VOLDOENDE RUSTMOMENTEN EN BEPERK GELUID
Geluid is een lastige prikkel als je daar gevoelig voor bent, want wanneer is het nou echt stil en hoe kom je de dag door in een drukke klas vol geluid? Onrustige kinderen die meer heen en weer wiebelen op hun stoel, met hun voeten tikken op de grond, liedjes die worden gezongen of luidere stemmen door de spanning of het enthousiasme.
Tips:
- Zich af en toe af te schermen met een koptelefoon met rustig muziekje of luisterboek. Je kind kan zich zo even terug trekken.
- Zoek een stillere plek op de schoolgang of eigen kamer om een Donald Duck te lezen en op adem te komen
- Laat de radio eens uitstaan en lees een boek voor of doe een bordspel in plaats van tv kijken om het omgevingsgeluid te minimaliseren. Je geeft je kind dus tijd om deze opgedane prikkels te verwerken. Een leuk spel is met pepernoten een vorm leggen, je kind 10 seconden laten kijken en dan even de kamer uit te gaan. Verwissel snoepjes met pepernoten of verander iets in de vorm. Je kind mag raden wat er is veranderd. En daarna lekker samen opeten.
Mijn gevoelige angstige kind laten geloven in sinterklaas of de waarheid vertellen?
Wel of niet de waarheid aan je jonge kind vertellen of Sinterklaas en de pieten echt bestaan, is een dilemma voor vele ouders. Het is een keuze die je als ouders natuurlijk zelf moet maken. Als je merkt dat je kind zo gespannen en angstig is, slecht slaapt, vroeg wakker is en overal van schrikt dan kun je overwegen de waarheid te vertellen. Bij jonge kinderen tussen de 3-6 jaar is het magisch denken nog volop actief. Alles kan in hun belevingswereld, de werkelijkheid en fantasie lopen door elkaar. Dit magische denken eindigt dus ergens na het 7e jaar. Daarnaast willen we als mens ook graag iets geloven en ergens bij horen. Vertel je als ouders dat sinterklaas en de pieten niet bestaan of dat jullie ze helpen, omdat je ziet hoe lastig je kind het heeft, dan vermindert dat al spanning. Het zal er niet direct voor zorgen dat je kind helemaal niet meer in de Sint gelooft. Klasgenoten roepen dat hij wel bestaat en ergens wil je kind er zelf ook niet helemaal aan. Het is immers ook leuk om je schoen te zetten en er iets in te krijgen.
Je zal zien dat zodra het Sinterklaasjournaal aangaat of ze bij een intocht zijn, ze er helemaal inzitten en ‘hij ineens toch wel weer bestaat’. Op het andere moment roepen ze keihard dat hij niet bestaat en jij het bent. En als je kind zo bang is dat er ineens een Piet in huis loopt en het hele gezin er onder lijdt door de slechte nachten, wat is het doel van dit december feest voor jullie dan precies? Je kan nog steeds samen Sinterklaas vieren ookal heb je de waarheid of een deel ervan vertelt.
Hoe wil je dat de maand december er voor jullie als gezin er uit ziet?
Uiteindelijk draait het allemaal om balans houden en afstemmen met elkaar wat er wel lukt en wat niet. Wat vind je als ouders zelf belangrijk in deze periode, en wat wil je kind heel graag? Waarin kunnen er wel keuzes gemaakt worden?
- Is er bijvoorbeeld een alternatieve manier voor het vieren van de feestdagen die veel beter bij jullie past?
- Met welk gevoel wil je uit deze decembermaand komen?
- Wat werkte vorig jaar goed en wat heb je toen juist geleerd om niet meer te doen?
Ademoefeningen helpen je hoofd en lijf kalmeren
Met een vol hoofd nadenken is lastig en met een lijf stijf van de spanning, onrust en angst functioneer je ook niet lekker. Je kan er hoofdpijn en buikpijn van krijgen. Yoga of een ademoefening helpen om de rust in je lijf en hoofd terug te brengen en jezelf te kalmeren. Je systeem, hoofd en lijf, kunnen zo herstellen. In mijn ademboek voor kinderen ontdekken ze een vriend voor het leven, zodat ze zich nooit meer eenzaam voelen maar ook leren om van onrust naar rust te gaan. Zeker in de Sinterklaas tijd en kerstdrukte is dat geen overbodige luxe.
Dit kinder ademboek mag niet ontbreken in de boekenkast, jong geleerd is tenslotte oud gedaan.
Meer info & bestellen vriendje Ademboek voor kinderen
Schrijf je je in voor mijn nieuwsbrief onderaan mijn website dan ontvang je een link voor gratis downloads met nog meer offline tips om met je kind te doen.
Heel veel plezier de komende december weken en geniet ondanks de drukte samen van jullie feestdagen!
